مراغه در شمال غرب کشور بزرگ ایران و دامنه جنوب و جنوب غربی کوه سهند به ارتفاع 3710 متر واقع شده و به شهرستان های هشترود-بناب-ملکان و دریاچه ارومیه محدود است مراغه 1485 متر از سطح دریا ارتفاع و با جمعیتی بالغ بر 23000 نفر و مساحت 2177 کیلومتر مربع بزرگترین شهر استان آذربایجان شرقی پس از تبریز است. مراغه میلیونها سال قبل در دوره دوم و سوم زمین شناسی قبل از فوران آتشفشان سهند محل استقرار و زندگی حیوانات غول پیکر بوده است فسیل های مکشوفه از 32 گونه پستانداران و 2 جنس از پرندگان منطقه فسیلی مراغه را به بهشت فسیلی جهان معروف کرده است به گواهی نظریات مختلف دانشمندان و محققان مراغه در موقعیت یکی از چهار ناحیه شناخته شده حاوی آثار انسان های نخستین از دوران پیش از تاریخ مربوط به عصر پارینه سنگی (100 تا 200 هزار سال پیش) در ایران بوده است بطلمیوس یونانی مراغه و مارگیانه (دریاچه ارومیه واقع در کرانه غربی منطقه مراغه) را اقلیم چهارم و از اقالیم هفت گانه ربع مسکون شمرده است مراغه در دوره مادها مارآوا یا مادآوا خوانده می شد که به معنی جایگاه ماد است دیا کونوف ناحیه کنونی مراغه را در سال 750 ق.م جز سرزمین ماناها و مرکز ایالت اوئیش دیش شمرده است مراغه در عصر هخامنشیان در محدوده یکی از ساتراپهای مهم آن روزگار به مرکزیت شهر شیز در نزدیکی تخت سلیمان فعلی واقع بوده است در زمان اشکانیان مرکز آذربایجان در شهری بنام فرسپا در جنوب شرقی دریاچه ارومیه بوده است برخی از محققین شهر تاریخی فراسپه، فرسپا یا فراسپا را همان مراغه می دانند مارک آنتوان در سال 36 قبل از میلاد به ذکر حوادث زمان پارت ها فرائته خوانده است مراغه در زمان ساسانیان به علت وجود آتشکده آذرگشسب در شهر شیز و یکی از چهار آتشکده فرعی آن در نزدیکی مراغه، از اهمّیت خاصّی برخوردار و مورد توجه شاهان ساسانی بوده است پروفسور بارتولد و بسیاری از محققان نام مراغه را در این دوره افرازه رود، افرازه روح و امداده هارود خوانده و آن را مولود و منشا آئین زرتشتی دانسته اند منبع مختلفی، مراغه را زادگاه زرتشت شمرده و نام آن را رغه، دوازدهمین شهری که زرتشت ساخت می دانند و بعضی آن را نه رگه شهری که در آذربایجان واقع و در آن زرتشت متولّد شده می دانند مراغه پس از اسلام در سال 22 ه.ق در دوره خلافت عمر خلیفه دوم بوسیله مغیربن شعبه به تصرّف آنها درآمد به نظر می رسد نام مه رگه پس از تصرّف اعراب به علت عدم استعمال حرف (گ) در عربی به مه رغه تبدیل و به تدریج به مراغه تبدیل شده است مراغه در دوران مختلف پس از اسلام و دوره های اسلامی مرکز اسلام بوده و پس از فتح بغداد و انقراض خلافت عبّاسی نخستین پایتخت گسترده پهناور کشورمان از هرات تا فرات بوده است و رستاخیز مجدد دوران سازندگی کشور پس از چهل سال دوران ویرانگری، انهدام و تاراج مغول ها و یکپارچگی ایران پس از قرن ها دوره ملوک الطویفی دوران اسلامی، از آن آغاز و در جهان منتشر می شود مراغه هم اینک نیز با ویژگی خاص اکوموزه باغ شهر، شهر موزه تاریخی و مردمانی با فرهنگ و سخت کوش، استعداد عظیم شکفتن را داشته و با دارا بودن عناصر کامل منشور توسعه پایدار ( تاریخ، طبیعت، انسان ) می تواند با غنی سازی انرژی های نهفته و مشارکت عمومی و تدابیر علمی و اصولی، گام های بلندی را به سوی توسعه برادشته و مجد و عظمت دیرینه آن را باز هم به آن بازگرداند پس بر ماست که به توسعه همه جانبه آن بیاندیشیم. مراغه علاوه بر طبیعت روح بخش و دل پذیر و تاریخ و تمدّن، پیوسته خود کانون پژوهش، مطالعه و تدریس علم، ادب و هنر بوده و نخبگان فرهنگ ساز و شخصیّت های بزرگی را در دامان خود رشد ، پرورش و به جهان و ایران عرضه داشته است از جمله این دانشمندان به شخصیّت های زیر اشاره می شود. امام فخر رازی معروف به امام المشککین از علما، حکما و متکلّمین بزرگ اسلام که به همراه استاد خود مجدالدّین جیلی به مراغه آمده و به تحصیل فقه و حکمت همّت گماشت، سهروردی معروف به شیخ اشراق از حکمای بزرگ ایران که حکمت و اصول فقه را در مراغه نزد مجدالدّین جیلی فرا گرفت و در حکمت تبحّر کامل یافت. خواجه نصیرالدّین طوسی معروف به استادالبشر پس از انتخاب مراغه به عنوان اوّلین پایتخت ایلخانان، رصد خانه بزرگی بنیاد و با گردآوری دانشمندان علوم مختلف از اقصی نقاط جهان و گردآوری کتابخانه 400000 جلدی رصد خانه مراغه را به بزرگترین مرکز علمی جهان اسلام بدل ساخت جمال الدین معروف به علّامه حلّی اولین کسی که به آیت اللّه ملقب گردید و در محضر خواجه نصیر، حکمت تلمذ و بر بنای رصد خانه مراغه مساعدتی عظیم نموده است، علّامه قطب ملقب به علّامه شیرازی، استاد در طب، حکمت و ریاضی که به همراه خواجه نصیر به مراغه آمد و نزد استاد خود علم هیئت را فرا کرفت خواجه نصیر او را قطب فلک الوجود می خواند، اوحدی مراغه ای از اولیای صوفیه و صاحب مقامات عالیه و سراینده آثار ماندگار مثنوی جام جام، منطق العشاق (ده نامه)، دیوان قصاید و غزلیّات بوده است لسان الغیب حافظ شیرازی اشعاری را مورد توجه قرار داده و در برخی از اشعار خود از آنها الهام گرفته و از او به پیر طریقت یاد کرده است مزار اوحدی در جوار موزه مراغه واقع شده است، عبدالقادربن غیبی معروف به حافظ مراغی، هنرمند و موسیقیدان برجسته ایرانی و قرن نهم ه.ق که صاحب آثار ارزنده شرح ادوار، جامع الالحان و مقاصدالالحان بوده است وی موسیقی ایرانی را هدفمند ساخته و پایه و مرجع موسیقی تاریخی کشور محسوب می شود موسیقی متن مجموعه امام علی (ع) اثر جاوید فرهاد فخرالدینی با الهام از نت های موسیقی وی ساخته شده است، زین العابدین مراغی صاحب سیاحت نامه ابراهیم بیگ، که در روشنگری عصر انقلاب مشروطه نقش اساسی داشته و به گونه ای واکنشی در برابر افزایش رقابت های بیگانه و فساد رو به گسترش در حاکمیت موضع گیری می کرد
